Plein Keefheuvel

Plein Keefheuvel

Beschermd dorpsgezicht omgeving Raadhuisplein

Op 18 oktober 1838 geeft de gemeente Liempde opdracht om aan de Keefheuvel, toen nog Vlassprei geheten, een school (nr 16 en 18) en onderwijzerswoning (nr 20) te bouwen voor 2853 gulden en zeveneneenhalve cent. Ruim veertig jaar later is het gebouw te klein. In 1882 wordt het aangrenzende patronaat gebouwd, dat dienst doet als gemeenteschool. Met de gelijkstelling van het openbaar en bijzonder onderwijs in 1925 gaat de school dicht. Het patronaat is inmiddels in handen van het katholieke kerkbestuur en krijgt de functie van parochiehuis, gebruikt door onder meer de fanfare en de toneelvereniging. In 1968 is het pand verkocht aan Jo en Nol van der Vleuten.

De totstandkoming van een nieuwe school heeft in 1881 heel wat voeten in aarde, vanwege onenigheid tussen pastoor Raaymakers en het gemeentebestuur van Liempde. De schoolopziener en de inspecteur van het Geneeskundig Staatstoezicht keuren in dat jaar de toenmalige school in het dorp af, omdat het gebouw uit 1838 te klein is. Uitbreiding is noodzakelijk. Volgens de gemeente wordt dit tegengehouden door de pastoor, omdat die op een andere locatie een bijzondere school voor meisjes wil bouwen. De inspectie eist een oplossing maar Raaymakers houdt zich van de domme en dwingt daarmee de gemeente tot een passende maatregel. De gemeente bouwt naast de oude school een nieuwe school, die in 1882 haar deuren opent.

Na de gelijkstelling van het openbaar en bijzonder onderwijs in 1925 gaat de school dicht. In 1924 dient Martinus van den Broek, een gepensioneerd onderwijzer uit Oirschot, een verzoek in bij de gemeente Liempde om de onderwijzerswoning voor 270 gulden per jaar aan hem te verhuren. Zijn twee zonen Henk en Leo worden met ingang van het schooljaar 1925/1926 beiden benoemd als onderwijzer aan de katholieke jongensschool en op deze manier kunnen ze bij hem inwonen. De gemeente Liempde gaat op 12 december 1924 akkoord met deze onderhandse verhuring.

In 1954 wordt Stichting Gemeenschapshuis opgericht. Ze wil in Liempde een gemeenschappelijke plek ten dienste van de jeugd en het sociaal-culturele leven realiseren. De oprichters van de stichting denken hierbij meteen aan het oude patronaat. Er wordt een begroting van 50.000 gulden opgesteld voor de verbouwing. Zover komt het niet. Het gebouw blijft leeg staan. In 1968 verkoopt het kerkbestuur het pand aan de gebroeders Jo en Nol van der Vleuten. Zij vestigen er een winkel en woonhuis in.

Voor de school, op de plek van het huidige plein, lag vroeger de speelplaats met daarop vier of vijf lindebomen. Voor de onderwijzerswoning staat nog altijd de dorpspomp, in 1914 gebouwd door Nelis van den Broek naar ontwerp van architect J. Heijkants uit Erp. De stenen pomp heeft een hardstenen dekplaat, een roodkoperen uitloop en een ijzeren zwengel met een koperen bol. Deze pomp is in 1956 gesloopt. Bij de verharding van het huidige plein in 1978 is de pomp naar origineel ontwerp herbouwd.

Bronnen:

  • Van Liemt en de Boermèrt. Stichting Kèk Liemt, maart 1981.
  • 'Rijke historie parochiehuis Keefheuvel', door Arnold van den Broek. Brabants Dagblad, 8 januari 1993.
  • 'Onderhandse verhuring onderwijswoning', besluit gemeente Liempde d.d. 12 december 1924.
  • 'Begroting van kosten van een school en onderwijzerswoning te Liempde', 1838.